Coronavirus en de Nederlandse economie

Een vijfde van de economie ligt stil in april & mei Amsterdam, 8 april 2020 Door de uitbraak van het coronavirus ligt momenteel ongeveer een vijfde van de Nederlandse economie grotendeels stil. Hoe langer de coronaproblematiek duurt, hoe groter het deel van de economie dat wordt getroffen. In ING’s basisscenario waarin het virus snel onder controle komt duurt het zeker tot eind 2020 voordat de meeste grote sectoren qua omzet weer in de buurt zijn van hun ‘normale niveau’. Daarbij schatten we dat het dieptepunt qua economische activiteit in april en mei ligt. De economie krimpt in 2020 in dat geval met circa 6 tot 8% ten opzichte van vorig jaar. 

Circa een vijfde van de economie staat nu stil
Het zijn nu nog vooral de horeca, detailhandel-non-food en de uitzendbranche die getroffen worden door een enorme beperking van de productie. Op basis van onder andere pintransacties en andere ‘nowcasting’ indicatoren ligt momenteel naar schatting een vijfde van de economie stil. Het is te vroeg om een exactere cijfermatige economische verwachting te geven van het effect het covid-19 virus op de Nederlandse economie. Dat de impact negatief en groot is staat echter buiten kijf.
 
Hoe gaat dit verder? Verschillende scenario’s
In deze snel veranderende wereld met een nieuw virus en snel opvolgende beleidsmaatregelen in binnen- en buitenland is de onzekerheid rondom economische ramingen uitzonderlijk groot. Het ING Economisch Bureau heeft daarom twee scenario’s geanalyseerd met de economische ontwikkelingen op hoofdlijnen voor de Nederlandse sectoren voor de komende anderhalf jaar, in plaats van één gedetailleerde raming.
 
ING Basisscenario
In ons basis scenario beperken de lockdowns het aantal infecties. Een combinatie van gezondheids-, sociale en economische overwegingen doet veel westerse landen besluiten vanaf eind april de lockdown te verminderen. Social distancing houdt wel aan en iedereen die thuis kan werken, blijft voorlopig ook nog thuis werken. In Nederland heropenen scholen half mei en blijven restaurants en cafés gesloten tot 1 juni en gaan dan langzaam open onder strikte regels. De terugkeer naar "normaal" is daardoor geleidelijk.
 
In ons basisscenario krimpt het BBP met circa 6 tot 8% in 2020
Vooral in het tweede kwartaal vallen de investeringen en consumptie van huishoudens hard terug en neemt ook de internationale handel af in het basisscenario. Dat wordt ten dele gecompenseerd door extra bestedingen van de overheid. In het derde kwartaal is er weer meer economische activiteit, maar dat herstel is verre van volledig omdat deel van het corona-beleid nog van kracht is en mensen zich nog steeds voorzichtiger gedragen dan voorheen. Voor heel 2020 ligt het bbp naar schatting gemiddeld zo’n 6 tot 8% lager dan in 2019, maar binnen zo’n twee jaar kan de economie weer terug zijn op het niveau van voor corona.
 
Vooral in april en mei enorm veel productieverlies
Tussen de sectoren onderling bestaan grote verschillen in het omzetverlies dat optreedt. Veel bedrijven hebben in ons basisscenario de grootste omzetdip in april en mei. Vooral de horeca, reisbranche en de luchtvaart ondervinden door reisbeperkingen of verplichte sluiting omzetdalingen tussen de 80 en 90%. Sommige eetgelegenheden draaien nog bezorgomzet en sommige hotels hebben nog mondjesmaat gasten, maar de meeste horecabedrijven zijn in deze periode volledig dicht. Het aantal vluchten op de luchthaven Schiphol is door de reisbeperkingen eind maart al teruggevallen naar zo’n 60 per dag, iets meer dan 10% van het normale niveau.
 
Langzaam herstel naar “normaal”
In ons basisscenario verwachten we dat de scholen na de meivakantie weer starten. Bedrijven in de horeca mogen begin juni weer langzaam onder strikte voorwaarden hun deuren openen. Doordat er nog steeds regels zijn voor social distancing, gaat het herstel langzaam maar wel veel sneller dan tijdens de Grote Recessie. Wie vanuit huis kan werken, wat vooral in de zakelijke dienstverlening en voor veel ambtenaren mogelijk is, blijft dat voorlopig nog doen. 

Bron: Economisch Bureau ING